Zdecydowanie nie jest to lektura na czas plażowania czy na lekkie letnie popołudnie. Autorka na przykładzie trzech kobiecych postaci uraczyła nas trudną historią żydowskiego narodu. Józefa, Adela i Estera to przedstawicielki żydowskiej rodziny, której udało się przetrwać trudne lata wojny i nie mniej skomplikowane dla narodu żydowskiego w Polsce, lata powojenne. Estera, najmłodsza z nich, wychowywana przez babcię ( Józefę), po jej śmierci postanawia odkryć historię swojej rodziny śledząc jej losy. Przez lata kurczowo trzyma się przeszłości, nie umie zapomnieć o bólu całych pokoleń swoich przodków i wybaczyć oprawcom. A kiedy po latach udaje się jej rozwikłać historię babci, zrozumieć i wreszcie ruszyć naprzód, los okrutnie ją karze.
Adela, po zamordowaniu swojego męża- oprawcy, zmuszona była do ucieczki. Zostawiła swoją małą córeczkę pod opieką swojej mamy i uciekła do Urugwaju. Bardzo tęskniła za bliskimi, a także za swoją wielką miłością – Danielem, ale nie mogła wrócić do Polski. Dopiero, gdy Daniel jest umierający, spędza z nim czas w hospicjum w Berlinie. Opowiada mu o okrutnych czasach wojny, obozów koncentracyjnych ale także o dobrych czasach młodości. Nie jest to lekka historia. Traumy przenoszone z pokolenia na pokolenie, odnajdywanie i akceptowanie własnej tożsamości. To wszystko jednak podane jest nam w sposób, od którego trudno się oderwać.
Jest również Jakub, dziennikarz z Polski, który tworzy reportaże z podróży po Ameryce Południowej. Podczas podróży po Urugwaju spotyka Adelę i zamieszkuje u niej. Ona potrzebuje pomocy przy codziennych czynnościach, a on ją idealizuje i zakochuje się w niej. Jest przeświadczony, że Adela posiada dwoistą naturę – kobiety smutnej i gniewnej. Nie rozumie, że Adela go nie kocha, chociaż widzi jej obojętność. Jego miłość nie jest dobra, tworząca i dająca radość, wręcz przeciwnie, bardzo go niszczy i wpędza w obsesję. Doprowadza to do tragedii i śmierci głównej bohaterki.
Wyzwaniem dla czytelnika jest odniesienie do religijnych i właściwych kulturze żydowskiej odniesień w książce. Już sam tytuł El Roi – Bóg, który widzi, czy Bóg Widzialny zmusza do poszukiwań znaczeń. Książka pięknie wydana. Warta czasu poświęconego na jej przeczytanie.
Elżbieta Herbik - członek DKK dla dorosłych
