wtorek, 29 września 2015

Europejskie Dni Dziedzictwa - Dziedzictwo. Czy utracone? Spotkanie z Góralami Czadeckimi



   Tegoroczne obchody Europejskich Dni Dziedzictwa odbywają się pod hasłem Utracone dziedzictwo. Ma to przypominać nam o utraconych w wyniku dramatycznych dziejów w historii Polski wartościach bezcennych, takich jak: dzieła sztuki, zburzone zabytki architektury czy zanikające lokalne tradycje.
       Po wojnie na nasze tereny, w wagonach, z tym, co mogli ze sobą zabrać, przyjechali ludzie wysiedleni z Bukowiny, terenów dzisiejszej Rumunii i Ukrainy. Górale Czadeccy. Grupa etniczna, która od XVI wieku kształtowała swoją kulturę w górach na Ziemi Czadeckiej. Na początku XIX w. część z nich wywędrowała za chlebem i ziemią na Bukowinę. Tam swoją kulturę góralską wzbogacili o elementy zaczerpnięte od innych grup etnicznych i pielęgnowali ją przez prawie 150 lat. Do zakończenia II wojny światowej, po której wskutek zmian terytorialnych państw, część z nich została przesiedlona do Polski na tzw. Ziemie Odzyskane. Różnili się od innych mieszkańców strojem, mową, tradycją. Wydawałoby się, że w wyniku zderzenia z kulturą Polaków przybyłych z innych stron kraju i koniecznej poniekąd asymilacji, kultura i tradycja Górali Czadeckich zaginie. Ale nie zaginęła. Uratowało ją m. in. to, że nie rozgrupowano ich po różnych miejscowościach. W poszczególnych wioskach lokowano ich w grupach, które pozwalały na życie w swoim kręgu kulturowym i kultywowanie tradycji. W domach, rodzinach, ze znajomymi, wśród swoich. W końcu zdecydowali się wyjść na zewnątrz, pokazać swoją tradycję i zwyczaje. Zaczęły powstawać pierwsze i kolejne, dziś już wielopokoleniowe zespoły folklorystyczne. Ludność miejscowa od tej pory z zainteresowaniem poznaje kulturę, barwne stroje, kolędy i pastorałki, przyśpiewki, pieśni i tańce swoich znajomych, sąsiadów, kolegów czy koleżanek z pracy.
       Świadomość, że są wśród nas ludzie, którzy przez ponad dwa wieki zachowują swoją odrębność i mimo wszelkich wpływów wynikających z konieczności asymilowania się z innymi mieszkańcami regionu, wciąż trwają w tym, co odziedziczyli po dziadkach i ojcach, sprawiła, że zmieniliśmy hasło EDD z Utracone dziedzictwo na  Dziedzictwo. Czy utracone? Odpowiedzią na zawarte w nim pytanie było zorganizowanie spotkania z członkami zespołu Górali Czadeckich  – Jodełki, zamieszkujących w Żaganiu, Brzeźnicy, Miodnicy, Marysinie.
       Przybyli na imprezę poznali historię tej szczególnej grupy etnicznej przedstawioną przez członka zespołu, wielkiego miłośnika swojej kultury Mirosława Delosta. Pan Mirek przedstawił na mapkach wędrówkę Górali Czadeckich po całej Europie, a szczególnie tych zamieszkujących okolice Żagania. Mama Pana Mirosława, Pani Zofia Sygutowska-Delost opowiedziała natomiast o ponad dziesięcioletniej historii zespołu Jodełki, jego osiągnięciach na festiwalach i przeglądach, udziale w imprezach kulturalnych, okolicznościowych, wyjazdach na Bukowinę do Rumuni i na Ukrainę. Gościem honorowym był Jerzy Najdek – kapelan wszystkich zespołów Górali Czadeckich, który gorąco zachęcał do zwiedzania Bukowiny i podziwiania jej walorów turystycznych. Sam zespół natomiast z radością śpiewał, tańczył i prezentował wszystkim swoje piękne stroje. Anielkę też zatańczyli. To najbardziej znany i rozpoznawalny taniec górali z Bukowiny, pojawiający się wszędzie tam, gdzie mieszkają i na wszystkich zabawach tanecznych od wesela po Sylwestra, w jednej chwili porywający w jednolity wir wszystkich tańczących i urzekający od "pierwszego zatańczenia" :-)
       Całej imprezie towarzyszyła wystawa ludowych strojów, ozdób, pamiątek i publikacji znajdujących się w zasobach Biblioteki. Przy słodkim poczęstunku rozmowy z członkami zespołu dość mocno się przeciągnęły. Ale warto było zostać z nimi dłużej. Wszystko oczywiście utrwalił Pan Jan Mazur, za co pięknie dziękujemy.
                                                                                                                  Urszula Sitarz, Elżbieta Buganik

Mirosław Delost



 Ksiądz Jerzy Najdek – kapelan wszystkich zespołów Górali Czadeckich





poniedziałek, 14 września 2015

Dziedzictwo. Czy utracone? - Europejskie Dni Dziedzictwa 2015


Czytaliśmy Lalkę Bolesława Prusa

     Podobnie jak w wielu innych miejscowościach kraju,  5 września na Placu Słowiańskim czytaliśmy powieść Bolesława Prusa pt. Lalka. W tegorocznej edycji Narodowego Czytania wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, dyrektorzy instytucji, nauczyciele, przedstawiciele służb mundurowych, mediów lokalnych, żagańska młodzież i inni goście zaproszeni.. Prowadzenie imprezy przyjęła na siebie Pani Wioletta Stachura, nauczycielka języka polskiego w Gimnazjum Publicznym nr 1. Pani Wioletta wybrała fragmenty Lalki, które można uznać za ponadczasowe i odnieść także do czasów współczesnych. Skorzystała również z adaptacji Lalki przygotowanej przez literaturoznawcę, poetę, wykładowcę Uniwersytetu Jagiellońskiego, Bronisława Maja. Umiejętnie dobrane i pięknie przeczytane fragmenty tekstu pozwoliły nam odkryć to, na co kiedyś tam, w szkole, nie zwracaliśmy jakoś uwagi: jej humor, wnikliwość obserwacji i portretów psychologicznych. Lalka, choć napisana została w XIX wieku, a jej język niedzisiejszy jest nieco trudny w czytaniu i odbiorze, okazuje się równie ciekawa jak współczesne powieści obyczajowe. A i Wokulski bardziej przystaje do naszych, niż tamtych czasów. 

Ja tam postanowiłam przeczytać ją jeszcze raz...   :-) 

Impreza została wzbogacona o występy wokalne dziewcząt z sekcji muzycznej Centrum Kultury, a podium dla czytających, krzesła i nagłośnienie zapewnił Pałac Książęcy Sp. z o. o.

Pięknie dziękujemy Wszystkim, którzy odpowiedzieli na nasze zaproszenie do udziału w Narodowym Czytaniu i przeczytali wybrane fragmenty tak, że naprawdę chciało się słuchać.

Szczególne słowa podziękowania  kierujemy do Pani Wioletty Stachury nie tylko za  przyjęcie naszego zaproszenia, ale i zaangażowanie w wybranie fragmentów i przygotowanie scenariusza oraz piękne prowadzenie akcji w Żaganiu. 











( Źródła: baner pobrano ze strony: http://www.prezydent.pl/kancelaria/narodowe-czytanie/lalka/materialy-do-pobrania/)

wtorek, 1 września 2015

Narodowe Czytanie 2015 - Bolesław Prus, Lalka

    Burmistrz Miasta Żagań, Rada Miasta Żagań, Pałac Książęcy Sp. z o. o. oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Żaganiu zapraszają mieszkańców do udziału w Narodowym Czytaniu powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Czytanie odbędzie się w centrum miasta na Placu Słowiańskim. W akcji udział wezmą przedstawiciele władz i jednostek samorządowych, mieszkańcy miasta, uczniowie żagańskich szkół oraz zaproszeni goście. Całość poprowadzi nauczycielka języka polskiego w Gimnazjum Publicznym Nr 1 - Wioletta Stachura.