wtorek, 26 lutego 2019

Pisarki na plakaty - warsztaty dramowe o Papuszy


19 i 20 lutego 2019 r. w Czytelni Ogólnej odbyły się warsztaty dramowe. W ramach integracji w spotkaniu uczestniczyły osoby dorosłe wraz z dziećmi ze świetlicy im. św. Marii de Mattias przy parafii Wniebowzięcia NMP w Żaganiu. Celem zajęć była aktywizacja uczestników, oraz kreatywna praca ze słowem pisanym w formie zabawy i twórczego myślenia.

Pierwotnie projekt „Pisarki na plakaty” zrealizowany został przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, a koordynatorem była Urszula Bochyńska. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 


W wyniku podjętych działań powstały scenariusze udostępniane na wolnej licencji Creative Commons, z których skorzystała nasza Biblioteka. Z trzech zaproponowanych pisarek wybrałyśmy oczywiście romską poetkę Papuszę (Bronisławę Wajs), ponieważ jej życie i twórczość jest ściśle związana z Żaganiem i naszą Biblioteką (od 2017 roku Biblioteka przyjęła imię Papuszy). Przypadek sprawił, że tutaj się osiedliła i spędziła wraz z rodziną kilka lat swojego życia (od 1951 do 1953 r.). Ze źródeł wynika, że był to najpłodniejszy etap jej twórczości. W pisaniu poezji bardzo mocno wspierał ją Jerzy Ficowski i Julian Tuwim, z którymi utrzymywała ożywioną korespondencję. Dzięki nim jej twórczość została opublikowana, ale tylko niewielka część zachowała się i przetrwała do dnia dzisiejszego, bowiem Papusza dużo swoich wierszy spaliła, po tym jak została wykluczona ze społeczności cygańskiej, za co zapłaciła załamaniem nerwowym. Mimo wszystko nie wyrzekła się korzeni i do końca życia była wierna swoim przekonaniom.   


W pierwszym dniu warsztatów nastąpiła integracja pokoleniowa, poznanie grupy i wzajemne przedstawienie swojej postaci i zainteresowań  poprzez różne zabawy i dodatkowe pytania pomocnicze, np. czy wolisz góry, czy morze?, co lubisz robić w wolnym czasie?, jaka jest ulubiona twoja postać książkowa? itp. Kolejną częścią spotkania była rozgrzewka dramowa, w której uczestnicy pobudzili swoją wyobraźnię i twórcze myślenie. Największym zainteresowaniem cieszyła się tajemnicza zawartość walizki z przedmiotami na podstawie których uczestnicy mieli odgadnąć postać  poetki. Po wyłożeniu wszystkich rekwizytów na obrus nastąpiła burza mózgów do kogo należą te przedmioty? Okazało się, że była to nie lada zagadka, ponieważ dzieci nie mogły skojarzyć tak kolorowego stroju z tajemniczą  postacią, dopiero osoby dorosłe pomogły w rozwiązaniu tego sekretu. 


Doskonałą wskazówką było zdjęcie poetki w stroju cyganki, które zachwyciło jedną z dziewczynek tak bardzo, że natychmiast postanowiła się przebrać. Już było wiadomo, że jest to Papusza, romska poetka, bohaterka przygotowanych warsztatów. Na podstawie zdjęć uczestnicy prześledzili koczownicze życie taboru cygańskiego ich kulturę i zwyczaje. Kolejnym zadaniem w scenariuszu było obejrzenie portretu  Papuszy i opowiedzenie  pierwszego wrażenia, jakie wywarło na nich zdjęcie np. w jakim nastroju jest ta osoba?, co można powiedzieć o niej na podstawie ekspresji jej twarzy? Wszystkie uwagi zostały zapisane na tablicy, aby porównać je z przedstawioną biografią poetki.


W drugim dniu spotkania dominowały kreatywne zabawy. Uczestnicy stworzyli krąg i witając się gestem dłoni przypominali swoje imiona. Następnie rzucali piłką i wypowiadali swoje skojarzenia związane z poezją. Kolejną zabawą w której doskonale sobie poradzili było tworzenie rzeźby z wybranych haseł. Powstały pomniki wyrażające radość, smutek, złość, obrzydzenie, euforię i przyjaźń. Kiedy padło pytanie, czy potrafią stworzyć rzeźbę spaghetti, wszyscy ochoczo przystąpili do działania. Położyli się na podłodze i tak powstały wijące się makarony. Później swoje emocje uczestnicy wyrazili za pomocą wypowiadanych samogłosek. Po ekspresyjnych zajęciach nadszedł czas na wyciszenie, wszyscy na moment zamknęli oczy i odbyli podróż w wymarzone miejsca. Dzieci po kolei opowiadały o miejscach w których się znalazły. Odpowiedzi były podobne, dominowało morze. Uwieńczeniem spotkania było wysłuchanie wierszy Papuszy i stworzenie jednej zwrotki własnego wspólnego wiersza na podstawie kluczowych słów z utworu Lesie, ojcze mój.

Pamiętam Cię lesie ojcze mój
Pamiętam śpiew ptaków i liści szum
Ty mnie wychowałeś i tęsknię za Tobą
Tyś mi inspiracją i szczęśliwą drogą.


W spotkaniu wykorzystano także materiały pozostające w zbiorach Biblioteki i inne barwne elementy stroju cyganki. 

Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu gratulujemy pomysłu i dziękujemy za udostępnienie "stymulatorów" oraz scenariuszy do przeprowadzenia warsztatów.

Więcej zdjęć z warsztatów można zobaczyć    w galerii na stronie Biblioteki


Alicja Ptasińska – Oddział dla Dzieci i Młodzieży
Elżbieta Buganik – Oddział dla Dorosłych

czwartek, 21 lutego 2019

Zimowe hece z prawami dziecka w bibliotece - Ferie 2019


W tym roku mija 60. rocznica uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka i 30. rocznica przyjęcia przez Zgromadzenie ONZ Konwencji Praw Dziecka. Podczas wolnego czasu uczestnicy zajęć dowiedzieli się o tym, że mają swoje prawa i odkryli ich głęboką treść. 

W rozmowach z dziećmi pomogła książka 12 ważnych praw. Polscy autorzy o prawach dzieci, która pogłębiła refleksje na temat praw dziecka. Dzieci znalazły w niej dowcipne teksty i bliskie najmłodszym sytuacje.


Dziecko nie może myśleć «jak dorosły», ale może dziecięco zastanawiać się nad poważnymi zagadnieniami dorosłych; brak wiedzy i doświadczenia zmusza je, by inaczej myślało.
Janusz Korczak


Już pierwszego dnia uczestnicy zajęć wysłuchali opowiadania z książki 12 ważnych praw. Polscy autorzy o prawach dzieci. Opowiadanie dowiodło, że tak jak osoby dorosłe, dzieci mają swoje prawa, z których powinni korzystać. Potem przyszedł czas na zabawy! Na początku każde dziecko przedstawiło się, a zabawa w pająka pomogła w zapamiętaniu imion. Kiedy już się poznały, rozpoczęły się zabawy m.in. z Ready, Set, Move!  To pomoc edukacyjna łącząca zabawę ruchową z poznawaniem liczb, kolorów oraz podstawowych czasowników. Zestaw umożliwia wykonywanie następujących ćwiczeń: pajacyki, przysiady, skłony, bieg w miejscu, ruchy rękami, podskoki.



Z kolejnego opowiadania Joanny Krzyżanek „Prawo do równouprawnienia, czyli Jadzia Trufla, Kaczuszki, Gruszki” dzieci dowiedziały się, że pani Teresa Trufla startowała 
w wyborach na nową gospodynię miasteczka, a jej program zamykał się w jednym zdaniu, aby w całym miasteczku panowało równouprawnienie. Po prostu mały  i duży miałby korzystać z tych samych praw. Dzień po dniu poznawaliśmy kolejne przysługujące im prawa i dyskutowały na ich temat. Na warsztatach plastycznych wykonane zostały portrety ojców i laurki dla Kasi, która tego dnia obchodziła swoje urodziny. 


Z okazji Dnia Babci i Dziadka zostały namalowane i ozdobione kolorowe kartki oraz napisane życzenia.  Dzieci opowiadały o tym, jak cudowne są babcie i wspaniali dziadkowie.
Na podstawie opowiadania „Prawo do wyrażania swoich poglądów, opinii i emocji” Anny Sójki powstała scenka - sąd nad mamą. Biblioteka zamieniła się w salę sądową, dzieci wcieliły się w rolę oskarżycieli, obrońców, ławników i oczywiście sędziów. Wysuwały swoje postulaty i broniły oskarżoną mamę. Rozprawa zakończyła się uniewinnieniem oskarżonej, okazało się, że zarówno dzieci jak i rodzice mają swoje racje. Kiedy była piękna pogoda odbywały się spacery po parku, w którym jest tyle ciekawych miejsc. Dzieci bawiły się na placu zabaw i dokarmiały ptaki. 

Natomiast w Bibliotece dominowały zabawy w zajączka, w państwa miasta i kodowanie z robotem Photonem. Robot edukacyjny Photon jest interaktywnym robotem, który  pomaga najmłodszym poprzez zabawę i rywalizację nauczyć się logicznego myślenia podstaw programowania. To nowa oferta naszej Biblioteki. Na warsztatach plastycznych wykonały swoje paszporty, w których nakleiły zdjęcia wykonane na bibliotecznej ściance. Nie zabrakło też zabaw w kolorowych kulkach na sali zabaw, które uatrakcyjniły wspólnie spędzane chwile.


Gościem Biblioteki była Elżbieta Rakotoarison instruktor turystyki kwalifikowanej. Pani Ela udzieliła porad  jak radzić sobie w momencie zagrożenia. Wymieniła sposoby wzywania pomocy – ogień, sygnał świetlny i dźwiękowy oraz zasady zachowania bezpieczeństwa  w górach.


Dwa tygodnie zajęć upłynęły, jak jeden dzień. Wszyscy bawili się doskonale, zawarli nowe znajomości i dowiedzieli się ciekawych rzeczy, a pizza smakowała wybornie :-)


                                                                                               Bożena Maksymowicz 

środa, 20 lutego 2019

Czy umrę, nim się zbudzę? Emily Koch w DKK dla dorosłych



31 stycznia 2019 roku inaugurowałyśmy kolejny rok działalności Dyskusyjnego Klubu Książki dla dorosłych. Jest nas też więcej o kilka zafascynowanych czytaniem i rozmowami o książkach nowych klubowiczek.

Lekturą do przeczytania była książka Emily Koch Czy umrę nim się zbudzę? Powieść stanowi debiut literacki autorki, która zmierzyła się w niej z bardzo poważnym i zagadnieniem i zadaniem. Zagadnieniem, bowiem dotyczy człowieka z uszkodzonym mózgiem, pogrążonym w pozornej śpiączce, wg wszelkich badań bez kontaktu z otoczeniem, a jednak czującym i racjonalnie myślącym. Człowieka młodego i wysportowanego, uprawiającego wspinaczkę górską, który po wypadku został uwięziony we własnym ciele. Zadaniem, bo cała akcja powieści mieści się w sali szpitalnej.

Alex, główny bohater, po upadku z góry cały sparaliżowany, od 18 miesięcy leży w szpitalu. Oficjalnie nie ma z nim żadnego kontaktu, jemu samemu na początku też na nim nie zależy. Nie zależy mu na takim życiu. Jednak jego zmysły czucia, słuchu, powonienia działają, w pełni sprawny jest też jego intelekt. Posługując się zmysłami, drogą dedukcji dochodzi do wniosku, że to nie był wypadek tylko próba zabójstwa. Kto chciał go zabić i dlaczego? Zmienia się jego nastawienie do życia i bardzo chce dać znać o tym odwiedzającym go najbliższym. Ale jak? Jak poinformować ich o tym fakcie i jak przestrzec przed niebezpieczeństwem? W jaki sposób wysłać sygnał, że wykonywane mu badania dają błędny wynik. Że potrzebuje czasu na nawiązanie z nimi kontaktu, żeby nie przestawali o niego walczyć i nie odłączali od respiratora. Że on JEST w tym ciele, które, wbrew opiniom lekarzy, nie daje żadnych oznak życia, ale straszliwie cierpi, czuje ból, dlatego z oczu płynął mu łzy.

Wielką sztuką jest wczuć się w sytuację człowieka sparaliżowanego, z którym nie ma kontaktu, a który potrafi posługując się intelektem, analizując to, co przy swoim łóżku usłyszy, rozwiązać kryminalną zagadkę swojego, wcale nie przypadkowego, upadku z góry.
Bardzo ciekawa książka, trochę inna niż wszystkie, zaskakująca. Dobrze się ją czyta, trochę zmusza do myślenia. Rozwiązanie zagadki kryminalnej zaskakujące, zakończenia też czytelnik spodziewa się nieco innego. Bardzo dobry debiut literacki. Jak najbardziej polecamy.




      

wtorek, 19 lutego 2019

Pisarki na plakaty: Papusza


Światowy Dzień Kota 2019


Dzisiejszego poranka z okazji wczorajszego święta, gościliśmy kota wielorasowego J Stefana, którego właścicielką jest Pani Natalka, oraz kota znanego jako Piti - matka z rasy szkocki zwisłouchy, ojciec pospolity ;-)  

Dzieci z Miejskiego Przedszkola nr 5 im. Czesława Janczarskiego przeczytały (!) opowiadanie o Garfieldzie, wspominały baśniowe koty i dowiedziały się o tym, jak pielęgnować swojego pupila. Na koniec przedszkolaki techniką origami wykonały własne kotki. Bohaterowie spotkania oczarowali zarówno dzieci jak ich opiekunów swoim stoickim spokojem i wdziękiem.











wtorek, 12 lutego 2019

Dzień Bezpiecznego Internetu 2019: Działajmy razem!


W roku 2019 Dzień Bezpiecznego Internetu wyznaczono na 5 lutego. Obchodzony jest od roku 2004 z inicjatywy Komisji Europejskiej. Początkowo obejmował tylko Europę, ale szybko zyskał zasięg ogólnoświatowy. 

Głównym celem obchodów jest propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu do Internetu dla dzieci i młodzieży. Hasło tegorocznej edycji brzmi: Dzień Bezpiecznego Internetu: Działajmy razem! Ideą jest podkreślenie znaczenia i siły współdziałania instytucji oraz rodzin w dbaniu o bezpieczeństwo cyfrowe dzieci również na poziomie lokalnym.


Internet jest ogromny i trudny do zmierzenia. Jest wspaniałym źródłem informacji, narzędziem do nauki, komunikacji bez względu na odległość, oknem na świat. Oprócz plusów, ma też swoje minusy. Jest bardzo korzystny, ale też może być bardzo niebezpieczny. Z czyhających na dzieci młodzież, ale i dorosłych, zagrożeń, trzeba sobie zdawać sprawę i korzystać z niego w sposób świadomy i bezpieczny. Rozsądku nigdy za wiele.


Tegoroczne obchody Dnia Bezpiecznego Internetu odbywają się pod patronatem Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Rzecznika Praw Obywatelskich, Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz Komendy Głównej Policji.


Dzisiaj, w ramach obchodów DBI, w Czytelni Głównej, z uczniami klas VII Szkoły Podstawowej nr 1 i Szkoły Podstawowej nr 2 o zasadach bezpiecznego korzystania z zasobów Internetu i ich przestrzeganiu rozmawiała pani Monika Broda, sierż. szt. Komendy Powiatowej Policji w Żaganiu.

Bezpieczeństwo w Internecie to temat rzeka. Nigdy o nim za wiele!

poniedziałek, 11 lutego 2019

Na Imieninach u Doroty o księciu Ludwiku


W niedzielę (10.02.2019 r.)  w Sali Kryształowej odbyła się już trzecia edycja pięknej imprezy kulturalnej Imieniny u Doroty, zainicjowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Żagania

Przy realizacji tak dużego przedsięwzięcia Towarzystwo współpracuje z Pałacem Książęcym, Centrum Kultury, Miejską Biblioteką Publiczną im. Papuszy w Żaganiu. Wkładem Biblioteki są oczywiście prezentacje multimedialne. W tym roku zwrócono uwagę na najstarszego syna księżnej Doroty Napoleona Ludwika Talleyrand-Perigord, księcia Valencay i Żagania, następcę i wykonawcę testamentu swojej matki.



Po powitaniu przybyłych przez organizatorów, pani Maria Piątek wprowadziła wszystkich w atmosferę Wiednia z początku XIX w. 

Przypomniała o tym, że księżna Dorota Talleyrand-Perigord u boku wuja swojego męża, ministra Francji Maurycego Talleyranda, podczas Kongresu Wiedeńskiego zdobyła wielką sławę. Organizowane przez nią bale i przyjęcia cieszyły się uznaniem arystokratycznej i politycznej społeczności Wiednia oraz uczestników Kongresu (1814-1815), a serwowane na nich dania i wina za wyjątkowo wykwintne. Uczestniczyła w nich cała kongresowa elita.  Podczas Kongresu po raz pierwszy, jako taniec salonowy, wykonany został walc wiedeński. 

I od wysłuchania walca wiedeńskiego w wykonaniu Orkiestry Wojskowej z Żagania rozpoczęły się Imieniny u Doroty

Później nastąpiła prezentacja multimedialna. 


O księciu żagańskim Ludwiku, jego życiu, rodzinie i wkładzie w rozwój Żagania mówiła prezes Towarzystwa Przyjaciół Żagania, pani Halina Dobrakowska.


A potem była już muzyka dawna i współczesna. Orkiestra Wojskowa 11 LDKP grała, ale i towarzyszyła też wykonawcom wokalnym. 



Śpiewali: Kamila Osuch, Bartosz JanowskiSzymon Rzeszowski. Na skrzypcach grała Weronika Ogrodniczak. Pan Artur Żarneta z orkiestry wojskowej dla swojej mamy, również Doroty i siostry wykonał solo utwór na ksylofonie i oczywiście musiał bisować. Orkiestrą na zmianę dyrygowali: Adam Dudzic i Artur Roguski. To był piękny koncert, a w roli zapowiadającej kolejne utwory i wykonawców wystąpiła pani Teresa Zima ze Szprotawskiego Domu Kultury.



Na koniec, obecne na Sali panie o imieniu Dorota otrzymały pamiątkowe karty imieninowe.


(Portret księżnej Doroty użyczony został przez Stowarzyszenie Nasze Zatonie)

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele władz miasta wraz z burmistrzem Andrzejem Katarzyńcem, a z Zatonia przyjechał pan Jarosław Skorulski, autor ksiażek o księżnej Dorocie oraz prezes Stowarzyszenia Nasze Zatonie.


Pan Wojciech Olejarz o imprezie napisał TAK

(W poście wykorzystano zdjęcia autorstwa pana Jana Mazura.)