Tańcząc z wrogiem Paula Glaser'a w DKK dla dorosłych

     Na marcowym spotkaniu Dyskusyjnego Klubu Książki (22.03.2018r.) zagościła powieść, a właściwie dokument biograficzny poświęcony żydowskiej holenderskiej tancerce Rosie Glaser, której miłość do tańca i muzyki, a także wrodzona przedsiębiorczość i pewna zuchwałość  pomogły przetrwać Holokaust. Zachowane pamiętniki, zdjęcia i korespondencja  Rosie pozwoliły jej bratankowi, Paulowi Glaserowi odkryć tajemnice z przeszłości jego rodziny, tak skrzętnie skrywanej przez własnego ojca, a dotyczące nieznanych krewnych i żydowskich korzeni, jakie ich łączyły.  Chociaż z powodu rodzinnego konfliktu udało mu się z ciotką porozmawiać zaledwie dwa razy za jej życia, to krok po kroku od samego dzieciństwa przedstawia jej losy przed wojną, w czasie jej trwania i po wojnie, aby lepiej poznać i zrozumieć przyczyny jej postępowania.

     Losy Rosie były niezwykłe nie tylko przez to, że przeżyła wojenny koszmar, ale także przez to, jak udało jej się tego dokonać w tak bolesnych i zarazem tragicznych czasach. Czasami każda najdrobniejsza umiejętność decydowała o życiu lub śmierci i stawała się przepustką do upragnionej wolności. Jednakże jej zażyłość i swoboda obcowania z  Niemcami narażała Rosie na obmowę i krytykę ze strony rodaków i współwięźniarek. Wielu z nich wyparło się pokrewieństwa z nią, nawet jej rodzony brat Jan, zerwał niewiele wcześniej nawiązane kontakty. Z psychologicznego punktu widzenia możemy uznać, że nie było w tym nic dziwnego, bo sami nie wiemy, jak wyglądałoby nasze zachowanie. Ludzie przebywający w obozie koncentracyjnym nie zastanawiali się nad takimi kwestiami, jak etyka, czy moralność, liczył się natomiast każdy przeżyty dzień i zdobyta kromka chleba. Temat znaczenia dobra czy zła w sytuacji zagrożenia nie odnosi się tylko do zachowań obozowych jeńców, ale także do postępowania i odpowiedzialności poszczególnych narodów dotkniętych działaniami wojennymi. W zapiskach Rosie wiele miejsca poświęca zachowaniu i krytyce  swych rodaków Holendrów, którzy zdradzili nie tylko prawdę o jej pochodzeniu, ale także bez żadnych oporów przystali na współpracę z nazistami i na nowy porządek, jaki wprowadzili w ich kraju. Główna bohaterka powieści uznaje takie zachowanie władz, jako zdradę stanu, tym bardziej, że po zakończeniu wojny państwo holenderskie przywłaszczyło sobie całe mienie żydowskie jako własne, nakazując płacić im wraz z odsetkami nieuregulowany z wiadomych przyczyn podatek. Po tym fakcie kobieta postanawia na zawsze opuścić swoją ojczyznę i zamieszkuje tuż po wyzwoleniu w gościnnej Szwecji, która zapewniła jej godne warunki egzystencjalne i zdrowotne.  

     Paul  Glaser przybliżając czytelnikom historię życia  ciotki Rosie Glaser pozwala  zapoznać się z mało znanymi faktami historycznymi z okresy II wojny światowej, a dotyczącymi działań wojennych na terenie Holandii, które w naszej świadomości są odmienne od tych, które podają podręczniki historii.

     Książka pod każdym względem bardzo podobała się Klubowiczkom może się spodobać wszystkim czytelnikom zainteresowanym literaturą obozową, kwestią żydowską, jak również miłośnikom historii i dobrej prozy.

     Serdecznie polecamy ☺
     Elżbieta Buganik