Na Leksykon
Artystów Śląska T. 3 Powiat żagański czekaliśmy długo, ale w końcu jest i w
piątek, 01 kwietnia 2022 r. w Czytelni Ogólnej odbyła się promocja tego dzieła.
Swoją obecnością zaszczycili nas autorzy: Rainer Sachs i Berthold Kandora.
Rainer Sachs pochodzi z Saksonii, jest historykiem
sztuki i archeologiem. Studiował we Wrocławiu. Kiedy po roku 1989 otworzono we
Wrocławiu Konsulat Generalny Niemiec, pracował jako attache kulturowy. Od
niedawna cieszy się zasłużoną emeryturą. Pan Rainer Sachs zajmuje się głównie
sztuką średniowiecza na Śląsku i jest autorem wielu publikacji związanych z tym
tematem. W powiecie żagańskim, jako archeolog, pracował w latach 80. prowadząc
badania wieży rycerskiej w Witkowie. Badania literatury i istniejących
dokumentów historycznych niezbędnych do opracowania Leksykonu Artystów Śląska prowadzi od ponad 40 lat.
Z Rainerem Sachsem od roku 2017 współpracuje Berthold Kandora,
absolwent historii i prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Wrocławskim,
obecnie doktorant w Centrum Will'ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pan Berthold, przybyłym na spotkanie artystom, był już bardzo dobrze znany. Z wieloma
twórcami naszego powiatu spotkał się i rozmawiał osobiście. W swojej pracy
korzystał również z materiałów archiwalnych Miejskiej Biblioteki Publicznej im.
Papuszy w Żaganiu oraz pozostających w zasobach Żagańskiego Pałacu Kultury.
Bezcennym źródłem informacji o artystach współczesnych okazały się bogate zbiory
Gustawa Lisa (1946 – 2021), żagańskiego plastyka, działacza kulturalnego,
edukatora sztuki i kolekcjonera, któremu niestety nie było dane doczekać
publikacji Leksykonu. Krótsze i
dłuższe biogramy wielu osób znalazły swoje miejsce na jego kartach dzięki
wielkiemu szacunkowi Gustawa Lisa do wszelkiej twórczości artystycznej i
skrupulatnemu gromadzeniu przez niego dokumentów drukowanych: katalogów wystaw,
broszur i wycinków prasowych.
Leksykon
Artystów Śląska, przewidziany jest jako ogromne
przedsięwzięcie, które docelowo ma objąć 72 powiaty całego Śląska w jego
historycznych granicach. Każdy tom poświęcony jest jednemu powiatowi.
Poszczególne publikacje ukazują się w dwóch wersjach językowych: polskiej i
niemieckiej. Do tej pory wydano 8 tomów, w tym tom 3 obejmujący powiat
żagański. Nie wszystkie tomy dotyczące poszczególnych powiatów doczekały się
publikacji w obu językach.
Artyści przedstawieni w Leksykonie musieli spełnić dwa podstawowe kryteria:
1) mieszkać na stałe na terenie powiatu żagańskiego choćby przez krótki czas i 2)
w swoim dorosłym życiu zawodowo lub amatorsko zajmować się twórczością
rzemieślniczą lub artystyczną o charakterze plastycznym. Rainer Sachs za
nadrzędną zasadę przyjął czysto dokumentacyjny charakter opisów biograficznych.
LAŚ stanowi zbiór informacji
faktograficznych o twórcach działających na terenie dawnego Śląska: jeśli
istnieje namacalny dokument potwierdzający zamieszkiwanie na danym terenie oraz
zajmowanie się przez określoną osobę sztuką – jest ona ujęta w Leksykonie. Wartość faktograficzną
podnosi fakt, że skupia on informacje rozproszone w różnych źródłach,
najczęściej niemieckojęzycznych (w przypadku postaci historycznych) oraz w
często niedostępnych dla poszukiwaczy materiałach kolekcjonerskich, zbiorach
archiwalnych instytucji kulturalnych lub prywatnych. Dla osób zainteresowanych tematem
stanowi doskonałe kompendium wiedzy o artystach dawnych i współczesnych,
jednocześnie promujące tych ostatnich wśród odbiorców niemieckojęzycznych. Obecny
na spotkaniu regionalista i artysta z Gozdnicy Mirosław Marciniak dobitnie
określił go jako fundament, na którym można nie tylko popularyzować autentyczną
historię twórców naszego regionu, ale również dopisywać kolejne nazwiska jak
również tworzyć na jego bazie projekty kulturalne. Pan Mirosław podkreślił, że
dzięki powstaniu Leksykonu Gozdnica
może nawet o 100 lat cofnąć datowanie początków garncarstwa na swoim terenie. Ciekawym
zjawiskiem jest to, że egzemplarze wydane w wersji polskojęzycznej i
niemieckojęzycznej niezupełnie są takie same. W niektórych przypadkach w wersji
polskiej nie ma zdjęcia dzieła danego artysty, a w niemieckiej jest lub
odwrotnie. Przy innych nazwiskach materiały graficzne zamieszczone w obu wydaniach nie powtarzają się.
Publikacja została sfinansowana w ramach programu
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, realizowanego w Instytucie Historycznym
Uniwersytetu Wrocławskiego pod kierunkiem prof. dr. hab. Przemysława Wiszewskiego.
Na spotkaniu promocyjnym, autorzy Leksykonu Artystów Śląska opowiedzieli o swojej pracy nad jego tworzeniem.
Pan Sachs wyjaśnił kiedy i dlaczego podjął się tak żmudnego zajęcia, czym się
kierował i do jakich dokumentów udało mu się dotrzeć. Odpowiedział też na
zadawane przez obecnych pytania m. in. o to dlaczego nie ma w nim nazwiska
artysty, któremu przypisuje się wiele dzieł w naszym
regionie. Odpowiedź była zwięzła: Nie ma dokumentu potwierdzającego, że
mieszkał i tworzył na naszym terenie – nie ma go w Leksykonie. Wypowiedź pana Sachsa nie tylko obfitowała w ciekawe
fakty i spostrzeżenia, ale to też skromnie streszczony i przedstawiony ogrom
pracy nad dziełem wydanym w dwóch językach, dziełem, które znacznie ułatwi innym
dalsze badania bez potrzeby podejmowania się trudnego
tłumaczenia ze starych źródeł niemieckich. Leksykon
będzie pomocny w dociekaniach historycznych nie tylko dotyczących
twórczości artystycznej na terenie Śląska, ale i wielu innych dziedzin.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Papuszy w Żaganiu z
przyjemnością współpracowała z Panem Bertholdem Kandorą nad powstaniem tak
potrzebnego kompendium wiedzy o artystach z całego powiatu żagańskiego udostępniając swoje zbiory i inne informacje. Dzięki
temu na łamach Leksykonu Artystów Śląska
T. 3 Powiat żagański udokumentowana została też
działalność kulturalna Biblioteki w zakresie wystawiennictwa i jej wkład pracy w
promocję twórczości artystycznej w regionie.
Pięknie dziękujemy Autorom Leksykonu za jego powstanie, za współpracę i za umożliwienie promocji tego dzieła, a Czytelników zachęcamy do lektury zaznaczając jednocześnie, że Biblioteka udostępnia Leksykon wyłącznie na miejscu, w Czytelni.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz