Historia kolejnictwa w Żaganiu - otwarcie wystawy

   Historia żagańskiego kolejnictwa sięga roku 1845, w którym rozpoczęto budowę pierwszych mostów kolejowych. Prace przebiegały w imponującym tempie i pierwszy parowóz wjechał na dworzec w Żaganiu już w lipcu 1846 r. Oficjalnie, kolejne rocznice historii kolei żagańskiej odnoszą się do daty przejazdu pierwszego pociągu. Biblioteka nawiązała jednak do najstarszych dziejów naszej kolei i już w tym roku zorganizowała wystawę  i spotkanie z pasjonatami kolejnictwa.

7 maja odbyło się otwarcie wystawy Historia Kolejnictwa w Żaganiu.  W organizacji spotkania czynnie uczestniczyli panowie:  Sławomir Świniuch ze Stowarzyszenia Miłośników Kolei Ok1 oraz Roman Polański –  naczelnik PKP Cargo.

     Znanym wszystkim gwizdem spotkanie rozpoczął pan Roman Polański, a następnie  nauczyciel historii, Rafał Szymczak opowiedział nam o początkach kolei na świecie.  Kolejarz i miłośnik kolei Sławomir Świniuch przeczytał artykuł o historii linii 275 zwanej „Berlinką”. Roman Polański zaś mówił o pracy kolejarzy w latach 70. i 80. odwołując się do wspomnień. Głos zabrał też żagański regionalista Marian R. Świątek i wskazał na swoje powiązania z kolejnictwem.

    Przez cały czas trwania spotkania wyświetlane były na ekranie stare fotografie i inne dokumenty dotyczące historii kolei żagańskiej. Zaprezentowano też krótki film z zeszłorocznej wizyty pociągu Harry w Żaganiu.

     Wspomnienia, stare eksponaty i zdjęcia wywołały dyskusję uczestników z prowadzącymi. Na spotkaniu bowiem obecni byli kolejarze czynni zawodowo i emerytowani. Przytaczali różne fakty, rozmawiali o przyszłości kolei w Żaganiu oraz o zbliżającym się IV  Lokopikniku. Nie zapomniano podkreślić współpracy z  Instytutem Rozwoju i Promocji Kolei „TURKOL”. Dowiedzieliśmy się, co będzie się działo na naszym dworcu kolejowym w tym roku.

    W spotkaniu wzięli udział radni: Tomasz Kwarciński (Rada Powiatu) i Grzegorz Kuźniar (Rada Miasta). Panowie zabrali głos w sprawie działań podejmowanych przez samorządy na rzecz rewitalizacji linii kolejowych i dworca w Żaganiu.

    Zorganizowanie wystawy możliwe było dzięki życzliwości żagańskich Kolejarzy, którzy udostępnili mundury i czapki. Inne eksponaty i zdjęcia kolorowe pochodzą ze zbiorów Pana Sławomira Świniuch, zdjęcia czarno-białe natomiast ze zbiorów Arkadiusza Łobodziec. Wszystkim serdecznie dziękujemy za okazaną pomoc i życzliwość.

     Wystawę można odwiedzać w Oddziale dla Dorosłych do końca maja w godzinach pracy Biblioteki. Zapraszamy :-)

(Z zasobów Sławomira Świniucha)

 Zabytkowy parowóz OK1 198

( Z zasobów Sławomira Świniucha)

 

Kilka słów o historii kolei w Żaganiu

Decyzja o budowie głogowsko-żagańskiej linii kolejowej i przyłączeniu jej do Dolnośląsko-Marchijskiej Kolei Żelaznej zapadła w roku 1845. Jeszcze w tym samym roku przystąpiono do budowy dwóch mostów kolejowych, które przetrwały do dziś. Był to most na rzece Czernej koło Kolonii Laski i na Bobrze w pobliżu Moczynia. Pierwszy pociąg jednak przyjechał z Głogowa do Żagania 26 lipca 1846 r. W roku 1850 na polecenie księżnej Doroty Talleyrand-Perigord wzniesiono na rzece Bóbr kolejny most, który na jej cześć nazwano Mostem Doroty, a później Mostem Królewskim. Łączył park książęcy (bażanciarnię) z dworcem kolejowym. Most niestety nie przetrwał do naszych czasów. W roku 1871 oddano do użytku linię Żagań – Żary, a w następnych latach powstały połączenia z Legnicą, Nową Solą, Świętoszowem i kolejne. Pierwszy gmach dworca spłonął w pożarze w roku 1876. Obecny budynek jest już trzecim w historii żagańskiej kolei. Przed I wojną światową krzyżowało się tutaj siedem linii kolejowych. Przed wybuchem II wojny światowej na żagańskiej kolei polski wywiad wojskowy posiadał swojego agenta – dyspozytora, który identyfikował jednostki wojskowe i informował o ich przemieszczaniu. Podczas II wojny światowej przez żagański dworzec przewieziono tysiące jeńców wojennych z całego świata. 27 lipca 1945 r. na dworzec w Żaganiu przyjechał pierwszy na Ziemiach Odzyskanych polski pociąg osobowy. Przyjechali nim kolejarze, którzy przejęli kolej od władz radzieckich. Do roku 1958 stacja w Żaganiu podlegała Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych we Wrocławiu, później w Poznaniu. W czerwcu 1971 r. na dworzec wjechała pierwsza lokomotywa spalinowa. 31 maja 1991 r. odbył się ostatni kurs pociągu prowadzonego lokomotywą parową. 1 września tego roku powstała Stacja Rejonowa z siedzibą w Żaganiu. Dziś nie ma już Stacji Rejonowej, nie ma też tylu połączeń.

W kwietniu 2014 r. pasjonaci kolei założyli Stowarzyszenie Miłośników Kolei OK1, na czele którego stoi Sławomir Świniuch. Stowarzyszenie odrestaurowało zabytkowy parowóz OK1 oraz zwróciło uwagę władz na sprawy kolei. Organizuje też poświęcone kolejnictwu imprezy tzw. Lokopikniki.

(Źródła: zdjęcie na początku postu: Arkadiusz Łobodziec ; Adamek Katarzyna, Świątek Marian R.: Żagań znany i nieznany ; Ulotka informacyjna Stowarzyszenia Miłośników Kolei OK1)