72. rocznica Wielkiej Ucieczki - spotkanie z Markiem Łazarzem

       W tym roku w Żaganiu obchodzimy 72. rocznicę ucieczki lotników z obozu jenieckiego Stalag Luft III, która do historii przeszła pod nazwą Wielka Ucieczka. Z tej okazji 15 marca odbyło się spotkanie z Markiem Łazarzem - Dyrektorem Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu. Na lekcję z historii miasta przyszli uczniowie Zespołu Szkół Technicznych i Licealnych, Szkoły Podstawowej nr 2 oraz mieszkańcy miasta.

        Choć tematem spotkania była Wielka Ucieczka, pan Marek Łazarz zapoznał wszystkich z historią obozów, z tym jak i kiedy powstawały kolejne sektory. Dowiedzieliśmy się, że były też inne próby ucieczek z obozów, w tym jedna udana. Opowiedział o tym ile budowano tuneli z myślą o planowanej ucieczce, wytłumaczył dlaczego nie tylko jeden, jak i gdzie pozbywano się wydobywanego piasku, ile osób i kto był przy tym zaangażowany. 

         Dowiedzieliśmy się, że klapy maskujące wejścia do tuneli zaprojektował Polak Bronisław Mickiewicz. Bardzo wydajnym kopaczem był inny nasz rodak Stanisław Król, a do dziś żyje i mieszka w Kanadzie inny Polak, były jeniec obozu żagańskiego Zbigniew Gutowski.

     Dyrektor opowiadał podając różne fakty dotyczące obozów, podejmowanych ucieczek, relacji panujących między jeńcami a Niemcami, pokazywał unikatowe, pozyskane od jeńców bądź ich rodzin, robione bez wiedzy Niemców, zdjęcia z życia obozowego. 

        Bardzo prosto, ale dokładnie wytłumaczył dlaczego Wielka Ucieczka odbyła się właśnie w nocy z 24 na 25 marca 1944 r., jak długo trwały przygotowania do niej, jakie i jak ryzykowne były podejmowane działania., ilu miało uciec, a ilu uciekło i dlaczego tylko 76, a nie 200. O tym jaki był tak naprawdę cel ucieczki nazwanej później Wielką Ucieczką i jakie były tragiczne jej skutki. Dowiedzieliśmy się, w jaki sposób Niemcy wymordowali skazanych przez Hitlera 50 złapanych uciekinierów i dlaczego 50, a nie wszystkich, a także o tym, że ich zwłoki były kremowane i dlaczego. Urny z ich prochami, w tym 6 Polaków spoczęły w zaprojektowanym i wybudowanym latem 1944 r.  przez samych jeńców Mauzoleum. Oficjalna ceremonia pogrzebowa odbyła się dopiero w grudniu 1944 r., a po ekshumacji w 1948 roku, dzisiaj ich prochy spoczywają w Poznaniu. 

        Poznaliśmy też inne ciekawe fakty z wojennej historii naszego miasta. Otóż od września 1943 roku w Żaganiu działała organizacja YMCA czyli Stowarzyszenie Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej, która dostarczała do obozu sprzęt sportowy, materiały piśmiennicze, książki oraz filmy. Stowarzyszenie swoją siedzibę miało przy ul. Seminarstrasse 2. Pan Marek przyniósł na spotkanie także kartonową paczkę Międzynarodowego Czerwonego Krzyża oraz opisał co zawierała i jak często jeńcy je otrzymywali. Co ciekawe, dowiedzieliśmy się również, że jeńcy dobrze wspominają komendanta Stalagu Luft 3 pułkownika Luftwaffe Friedricha Von Lindeinera. Alianci mówili o nim, że był przede wszystkim człowiekiem i dbał o los jeńców. 

        Pan Marek Łazarz przekazał nam jeszcze wiele innych wiadomości, które trudno tutaj przytoczyć. Wszyscy słuchali ze skupieniem i uwagą. A Dyrektor mógłby też jeszcze długo mówić, a my moglibyśmy długo słuchać. 

        To była wspaniała lekcja o ciekawym wydarzeniu w historii naszego miasta, za którą panu Markowi Łazarzowi - Dyrektorowi Muzeum Obozów Jenieckich bardzo dziękujemy. Ustaliliśmy już, że w maju odbędzie się spotkanie Stalag Luft III. Historie nieznane, ale już w godzinach popołudniowych, by więcej osób mogło przyjść i posłuchać. A nie tylko jest o czym, ale i sam przekaz Dyrektora jest tak prosty, rzeczowy, świadczący o bardzo dokładnej znajomości tematu, że naprawdę warto skorzystać. Spotkaniu będzie towarzyszyła wystawa. O szczegółach i dokładnym terminie powiadomimy w stosownym czasie.

Zapraszamy również do odwiedzania Muzeum Obozów Jenieckich, do obejrzenia nowych eksponatów. Godziny otwarcia, (we wtorki wstęp bezpłatny J) artykuły i in. na stronie muzeum.