225 lat temu, dokładnie 17 maja 1788 r. zmarł opat augustianów w Żaganiu, autor podręczników szkolnych i reformator szkolnictwa elementarnego na Śląsku i w Austrii - Jan Ignacy Felbiger (Johann Ignaz von Felbiger).
Urodził się 6.01.1724 r. w Głogowie, gdzie ukończył gimnazjum jezuickie. W latach 1744-1745 uczył się we Wrocławiu w Akedemickim Gimnazjum Teologicznym. W 1745 r. uzyskał święcenia kapłańskie i wstąpił do klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu, a w 1758 r., został jego opatem.
Jan Felbiger, tuż po objęciu stanowiska, przystąpił do reformowania podlegającego zakonowi szkolnictwa elementarnego i już w roku 1761 opracował przepisy dla tych szkół w Żaganiu. Po zapoznaniu się z metodami nauczania stosowanymi w Berlinie, unowocześnił je i zastosował w szkołach żagańskich. Wprowadził podział uczniów na klasy i nauczanie zbiorowe, metodę pamięciową zastąpił objaśnianiem rozumowym, zastosował stopniowanie trudności. Był zwolennikiem zaniechania kar cielesnych. Stworzył nową metodę nazywaną metodą sagańską. Publikował podręczniki do czytania, pisania, rachunków, ortografii i katechizmu. Dla potrzeb szkół polskich, do tekstu niemieckiego, tekst polski dodał ks. Szymon Jaschiek (Nowo zebrane obiecadło do sylabizowania y czytania osobliwie dla potrzeb Górnego Śląska po polsku y niemiecku wyprawione, Sagan 1765). Z polecenia ministra E.W. Schlabrendorffa, Jan Felbiger opracował ustawę szkolną dla katolików na Śląsku i w hrabstwie kłodzkim, wydaną również w języku polskim.
Jan Felbiger zorganizował w mieście pierwsze seminarium dla kandydatów na nauczycieli, katechetów i dyrektorów szkół. Trzy lata później wydal w Żaganiu pierwszy podręcznik metodyczny dla nauczycieli szkół ludowych Przymioty, wiadomości i postępowanie dobrych nauczycieli, który znany był członkom Komisji Edukacji Narodowej w Polsce, ceniony na Śląsku, w Austrii, Rosji i Prusach. Podręcznik zalecał nauczycielom pobożność, miłość, cierpliwość i wyrozumiałość wobec uczniów.
W 1774 r., na zaproszenie Marii Teresy Felbiger wyjechał do Wiednia, gdzie opublikował Powszechny regulamin szkolny (1774), Księgę metod (1775), podręcznik dla nauczycieli, katechizmy, podręczniki do rachunków, różnego rodzaju rozporządzenia. W roku 1778 nie dostosował się do nakazu powrotu na Śląsk i po śmierci Marii Teresy przeniósł się do Pressburga (Bratysławy). Tam otrzymał probostwo, tam zmarł 17 maja 1788 r. i tam został pochowany. Z jego podręczników uczono się na Śląsku jeszcze przez kolejne kilkadziesiąt lat.
(Źródła: Burda Bogumiła, Jan Ignacy Felbiger [w:] Ludzie Środkowego Nadodrza: wybrane szkice biograficzne: XII - XX wiek, pod red. Kazimierza Bartkiewicza, 1998, s. 50 - 52 ; http://pl.wikipedia.org ; http://umzagan.nazwa.pl)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz